تحولات قفقاز| خودداری الهام علی‌اف از شرکت در نشست پنج‌جانبه اسپانیا
ئیس‌جمهور آذربایجان از سفر به اسپانیا و دیدار با نخست‌وزیر ارمنستان خودداری کرد؛ دلیل این امر اظهارات مقامات فرانسوی مبنی بر تهیه و ارسال اسلحه و مهمات به ارمنستان و عدم شرکت ترکیه در این نشست عنوان شده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، خبرگزاری آپا مدعی شد که الهام علی‌اف از سفر به اسپانیا که انتظار می‌رفت با نیکول پاشینیان دیدار کند، خودداری کرد. بر اساس ادعاها، دلیل این امر اظهارات مقامات فرانسوی مبنی بر تهیه و ارسال اسلحه و مهمات به ارمنستان و عدم شرکت ترکیه در این نشست عنوان شده است.
نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان، از امتناع الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان از دیدار در گرانادا ابراز تأسف کرد و اعلام کرد که قرار بود در دیدار با وی «سند مهمی» را امضا کند.
دیدار سران آذربایجان و ارمنستان در 5 اکتبر در گرانادای اسپانیا در چارچوب اجلاس سران اتحادیه سیاسی اروپا پیش‌بینی می‌شد.
نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان روز چهارشنبه گفت: قصد دارد سند مهمی را با الهام علی‌اف در گرانادا امضا کند. تا آخرین لحظه و حتی امروز سفر به گرانادا را تأیید کردیم. مایلم متذکر شوم که ما بسیار سازنده و خوشبین بودیم. زیرا ما معتقد بودیم که فرصتی برای امضای سند پایدار وجود دارد. معلوم شد که جلسه برنامه‌ریزی شده برگزار نخواهد شد و تقصیر ما نیست. امیدواریم سند روی میز در زمان مناسب امضا شود. من حاضرم این سند را امضا کنم. متأسفم که فردا نمی‌توانم چنین تصمیم مهمی را اعلام کنم.
باکو هنوز به اظهارات پاشینیان واکنشی نشان نداده است.
خبرگزاری آپا روز چهارشنبه با اشاره به اطلاعات به دست آمده از منابع خود نوشت که آذربایجان پیشنهاد شرکت ترکیه در این نشست را داده و بر آن پافشاری کرده است. اما این اجازه داده نشد و باکو به دلیل شکل‌گیری فضای ضد آذربایجانی در نشست پنج‌جانبه (ارمنستان-آذربایجان-فرانسه-آلمان-اتحادیه اروپا) که به آذربایجان پیشنهاد شده بود، از این دیدار سرباز زد.
آپا مدعی شد: با توجه به اظهارات مقامات فرانسوی (وزیر دفاع، وزیر امور خارجه و ...) مبنی بر طرفداری از ارمنستان ، سفر وزیر امور خارجه فرانسه به ارمنستان و اظهارات وی در مورد همکاری نظامی، تهیه تسلیحات و مهمات برای ایروان و متهم شدن آذربایجان در بیانیه چارلز میشل رئیس شورای اتحادیه اروپا، آذربایجان نیازی به شرکت در مذاکرات در این قالب ندید. آذربایجان به چنین قالبی نیاز ندارد. باکو نیازی نمی‌بیند که مشکلات منطقه را با کشورهای دور از منطقه مورد بحث قرار دهد. باکو معتقد است که این مسائل در چارچوب منطقه‌ای قابل بحث و حل است.
در این گزارش همچنین تأکید شده است که اگر فرمت سه‌جانبه قبلی اتحادیه اروپا، آذربایجان و ارمنستان مطرح شود، آذربایجان می‌تواند در این نشست شرکت کند و هر قالبی که فرانسه در آن شرکت کند برای آذربایجان قابل قبول نیست، باکو در چنین پلتفرمی شرکت نخواهد کرد.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، در یک نشست توجیهی که روز چهارشنبه برگزار شد، گفت که این حق حاکمیتی آذربایجان است که از برگزاری نشست رسمی باکو در گرانادا خودداری کند.
شارل میشل رئیس شورای اتحادیه اروپا در مصاحبه با یورونیوز گفت که از آخرین عملیات نظامی آذربایجان در قره‌باغ ناامید شده است.
اگرچه چارلز میشل در این مصاحبه گفت که آذربایجان را یک کشور شریک می‌داند، اما افزود که روابط ساده نیست، بلکه دشوار است و درک این مشکلات واقعی ضروری است.
وی با بیان اینکه روسیه در عملیات ضد تروریستی آذربایجان، آرامش و امنیت را برای ارامنه قره‌باغ تأمین نکرد و آن را خیانت روسیه به مردم ارمنی دانست.
الهام علی‌اف و نیکول پاشینیان در ماه ژوئن در چارچوب اجلاس سران اتحادیه سیاسی اروپا در مولداوی دیدار کردند.
در 2 اکتبر، الهام علی‌اف در یکی از دیدارهای خود گفته بود که امیدوار است نشستی که در گرانادا برگزار می‌شود، انگیزه‌ای برای توسعه دستور کار صلح در منطقه ایجاد کند.
فرانسه می‌خواهد به ارمنستان سلاح بفرستد
کاترین کولونا، وزیر امور خارجه فرانسه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با آرارات میرزویان وزیر امور خارجه ارمنستان در ایروان گفت: فرانسه آماده ارسال سلاح به ارمنستان برای تضمین امنیت آن است.
وی گفت که فرانسه با امضای توافقنامه‌ای موافقت کرده است که اجازه می‌دهد تجهیزات نظامی به ارمنستان در آینده ارسال شود، اما او هنوز نمی‌تواند جزئیات را فاش کند.
وزیر خارجه فرانسه تأکید کرد که سفرش به ایروان برای نشان دادن این است که فرانسه در برابر هرگونه تهدید علیه تمامیت ارضی ارمنستان هوشیار خواهد بود.
کاترین کولونا افزود که کشورش قصد دارد 12.5 میلیون یورو کمک بشردوستانه به ارمنستان ارائه کند که در صورت لزوم این کمک‌ها ادامه خواهد یافت.
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای که روز چهارشنبه منتشر شد، دیدگاه‌های وزیر فرانسه علیه آذربایجان را محکوم و رد کرد و آن را ادعایی بی‌اساس خواند.
در بیانیه این وزارتخانه تأکید شده است: این غیرقابل قبول است که فرانسه تلاش می‌کند ارمنستان را به هر طریق ممکن مسلح کند و دوباره آن را درگیر تهاجم و ماجراجویی نظامی کند. باید برای فرانسه روشن باشد که این تلاش‌ها شکست خواهد خورد، درست مانند تلاش‌های تاریخی فرانسه برای مداخله در منطقه ما.
سازمان ملل: زیرساخت‌های قره‌باغ آسیب ندیده است
هیئت سازمان ملل پس از بازدید یک هفته‌ای از قره‌باغ با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: هیچ آسیبی به زیرساخت‌های غیرنظامی در خانکندی مرکز قره‌باغ وارد نشده است.
جمهوری آذربایجان اتهامات «پاکسازی قومی» را که پس از «عملیات ضد تروریستی» در قره‌باغ در 19 تا 20 سپتامبر انجام داد را رد کرد و این امکان را برای نمایندگی سازمان ملل متحد در منطقه برای بازدید و نظارت فراهم کرد.
پس از «عملیات ضد تروریستی»، جمهوری خودخوانده قره‌باغ خود را تسلیم باکو کرد، آذربایجان کنترل کل قره‌باغ را به دست گرفت و ارمنی‌های قومی ساکن آنجا شروع به ترک قره‌باغ کردند.
باکو برنامه خود را برای ادغام مجدد ساکنان ارمنی ساکن در منطقه قره‌باغ منتشر کرد و اعلام کرد که اداره مهاجرت دولتی روند ادغام مجدد جمعیت در خانکندی را آغاز کرده است.
ارمنستان می‌گوید بیش از 100 هزار ارمنی قره‌باغ را ترک کردند. سازمان ملل اعلام کرد که تعداد افرادی که در یک هفته رفتند بیش از 88 هزار نفر بود.
دولت آذربایجان تعداد افرادی که قره‌باغ را ترک کرده‌اند را فاش نکرده است.
ارمنستان می‌گوید 120 هزار ارمنی قومی در قره‌باغ زندگی می‌کنند در حالی که آذربایجان می‌گوید 50 هزار ارمنی قومی در قره‌باغ زندگی می‌کنند.
هیچ مغازه‌ای در مرکز قره‌باغ باز نیست
هیئت سازمان ملل مشاهده کرده است که تعداد کمی از مردم در شهر خانکندی باقی مانده‌اند و از مردمی که با آن‌ها صحبت کرده‌اند شنیده‌اند که بین 50 تا 1000 ساکن ارمنی در قره‌باغ باقی مانده‌اند.
در بیانیه این هیئت آمده است که اعضای این مأموریت هیچ گونه آسیبی به زیرساخت‌های عمومی غیرنظامی از جمله بیمارستان‌ها، مدارس و ساختمان‌های مسکونی، بناهای فرهنگی و مذهبی در مکان‌هایی که بازدید کردند مشاهده نکردند و همچنین مشاهده کردند که دولت آذربایجان در حال آماده شدن برای بازگرداندن خدمات عمومی و بهداشتی در شهر است. مأموریت مشاهده کرد که هیچ مغازه‌ای در شهر خانکندی باز نیست.
هیئت سازمان ملل شکایتی از سوی مردم محلی یا سایر گفتگوکنندگان در مورد خشونت علیه غیرنظامیان پس از آخرین آتش‌بس دریافت نکرد.
در این بیانیه آمده است که با توجه به محدودیت اطلاعات و دسترسی به مناطق روستایی، هیچ اطلاعاتی در مورد دامداری و کشاورزی از جمله اینکه آیا کشاورزان در دسترس هستند و یا آماده کاشت گندم در فصل آینده هستند، وجود ندارد.
در این اطلاعات آمده است: اعضای مأموریت تخریب زیرساخت‌های کشاورزی یا حیوانات مرده در جاده‌ها را مشاهده نکردند.
بر اساس مکالماتی که مأموریت سازمان ملل توانست انجام دهد، در این مرحله تعیین اینکه آیا جمعیت محلی قصد بازگشت دارند یا خیر دشوار است. در بیانیه مأموریت تأکید شده است که آنچه واضح است این است که اعتماد و اطمینان باید ایجاد شود و این امر مستلزم زمان و تلاش همه طرف‌ها است.
در گزارش هیئت سازمان ملل همچنین آمده است که مأموریت هیچ خودروی غیرنظامی در حال حرکت به سمت ارمنستان را در کریدور لاچین پیدا نکرد، اما اتوبوسی را مشاهده کرد که ده‌ها مسافر را به ارمنستان در شهر خانکندی حمل می‌کرد.